महाशिवरात्री हा भारतभर आणि जगभरातील हिंदूंनी साजरा केला जाणारा सर्वात महत्त्वाचा हिंदू सण आहे. हिंदू धर्मातील प्रमुख देवतांपैकी एक, भगवान शिव यांना समर्पित केलेली ही रात्र आहे. या ब्लॉगमध्ये आपण महाशिवरात्रीचे आध्यात्मिक महत्त्व आणि ती का साजरी केली जाते भगवान शिवपूजा कशी करायची याची माहिती पाहणार आहोत .
हिंदू महिन्यातील फाल्गुन महिन्याच्या गडद पंधरवड्याच्या 14 व्या रात्री महाशिवरात्री पाळली जाते. हे सहसा फेब्रुवारी किंवा मार्चमध्ये येते. महाशिवरात्री हा शब्द तीन शब्दांपासून बनलेला आहे – महा, म्हणजे महान, शिव, हिंदू देवतेचे नाव आणि रात्री म्हणजे रात्र. असे मानले जाते की या रात्री भगवान शिवाने तांडव केले, एक नृत्य जे विश्वाची निर्मिती, संरक्षण आणि विनाश दर्शवते.महाशिवरात्रीचा उत्सव हा हिंदूंसाठी भगवान शिवाची प्रार्थना करण्याचा, त्यांचे आशीर्वाद मिळविण्याचा आणि उपवास करण्याचा एक प्रसंग आहे. असे केल्याने त्यांच्या जीवनात सुख, समृद्धी आणि यश प्राप्त होते, अशी भाविकांची श्रद्धा आहे. या दिवशी, अनेक हिंदू प्रार्थना करण्यासाठी आणि विशेष पूजा समारंभांमध्ये भाग घेण्यासाठी शिव मंदिरांना भेट देतात.
महाशिवरात्रीचे महत्त्व त्याच्या आध्यात्मिक अर्थामध्ये आहे. भगवान शिव हे वाईटाचा नाश करणारे आणि दैवी उर्जेचे स्रोत मानले जातात. महाशिवरात्रीचे पालन करून, भक्त या उर्जेशी जोडण्याचा आणि त्यांचे मन आणि आत्मा शुद्ध करण्याचा प्रयत्न करतात. या दिवशी पाळले जाणारे उपवास शरीर आणि मन डिटॉक्स करण्यास मदत करतात, ज्यामुळे ते आध्यात्मिक अनुभवांना अधिक ग्रहणक्षम बनवतात असे मानले जाते.
महाशिवरात्री दिवशी शिवपूजा कशी करावी ?
महाशिवरात्रीच्या दिवशी शिवपूजा करणे हा एक अतिशय शुभ आणि आध्यात्मिक उन्नतीचा अनुभव असू शकतो. येथे काही सामान्य पायऱ्या आहेत ज्या तुम्ही पूजा करण्यासाठी खालील पद्धतीने शिवशंकराना प्रस्सन करू शकता .
शिवपूजा तयारी : पूजा क्षेत्र स्वच्छ करून आणि आंघोळ करून सुरुवात करा. स्वच्छ, पारंपारिक कपडे घालणे देखील चांगली कल्पना आहे. तुम्ही पूजा क्षेत्र फुलं, दिये आणि इतर पारंपरिक सजावटींनी सजवू शकता.
महाशिवरात्री संकल्प: संकल्प घेऊन पूजेची सुरुवात करा, जे भक्ती आणि प्रामाणिकपणे पूजा करण्याचा तुमचा हेतू आहे. तुम्ही संकल्प मंत्राचा पाठ करू शकता किंवा तुमचा हेतू तुमच्या स्वतःच्या शब्दात सांगू शकता.
महाशिवरात्री दान : शिवलिंगाला दूध, मध आणि जल अर्पण करा. आपण फुले, फळे आणि इतर मिठाई देखील देऊ शकता.
महाशिवरात्री जप: महामृत्युंजय मंत्राचा जप करा, जो भगवान शिवाशी संबंधित एक शक्तिशाली मंत्र आहे. तुम्ही भगवान शिवाला समर्पित इतर मंत्र आणि स्तोत्रांचाही जप करू शकता.
महाशिवरात्री अभिषेक: शिवलिंगावर पाणी, दूध, मध आणि इतर पवित्र पदार्थ टाकून अभिषेक करा. तुम्ही पंचामृताने अभिषेक देखील करू शकता, जे दूध, दही, मध, तूप आणि साखर यांचे मिश्रण आहे.
महाशिवरात्री आरती: तुपाचा दिवा लावून आणि शिवलिंगाभोवती ओवाळून आरती करा. तुम्ही शिव आरती देखील गाऊ शकता किंवा पाठ करू शकता.
महाशिवरात्री प्रसाद : शेवटी भगवान शिवाला प्रसाद अर्पण करून भक्तांमध्ये वाटप करा. तुम्ही मिठाई, फळे आणि इतर पारंपारिक प्रसाद पदार्थ देऊ शकता.
महाशिवरात्री चे आध्यात्मिक महत्त्व काय आहे ?
महाशिवरात्री हा भगवान शिवाचा उत्सव आहे, ज्यांना वाईटाचा नाश करणारे आणि सर्व सृष्टीचे उगमस्थान मानले जाते. या दिवशी शिवाची पूजा करून, भक्त आध्यात्मिक वाढ, शांती आणि समृद्धीसाठी त्यांचे आशीर्वाद घेतात.महाशिवरात्रीला चेतना नूतनीकरण करण्याची आणि नकारात्मक विचार आणि भावना सोडण्याची संधी म्हणून देखील पाहिले जाते. एखाद्याच्या अध्यात्मिक प्रवासावर चिंतन करण्याची आणि अध्यात्मिक पद्धतींशी नव्याने वचनबद्ध होण्याची ही वेळ आहे.महाशिवरात्री रात्री साजरी केली जाते जेव्हा शिवाने तांडव केले असे म्हटले जाते, एक वैश्विक नृत्य जे वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक आहे. रात्रभर जागृत राहून आणि प्रार्थना करून, भक्त त्यांच्या स्वतःच्या आंतरिक अंधारावर विजय मिळवण्याचा आणि मनःशांती मिळवण्याचा प्रयत्न करतात.शिवाला अनेकदा शुद्ध चेतनेचे मूर्त रूप म्हणून चित्रित केले जाते, तर त्यांची पत्नी पार्वती सृष्टीच्या शक्तीचे प्रतिनिधित्व करते. महाशिवरात्रीला असा काळ म्हणून पाहिले जाते जेव्हा शिव आणि शक्तीचे मिलन खोल स्तरावर अनुभवता येते, ज्यामुळे आध्यात्मिक परिवर्तन आणि ज्ञान प्राप्त होते.
अनेक भक्त महाशिवरात्रीला उपवास करतात, दिवसभर अन्न आणि पाणी वर्ज्य करतात किंवा फक्त हलके आणि साधे पदार्थ खातात. या प्रथेकडे शरीर आणि मन शुद्ध करण्याचा आणि आध्यात्मिक साधनेवर लक्ष केंद्रित करण्याचा एक मार्ग म्हणून पाहिले जाते.