चंद्रशेखर आझाद माहिती मराठी (Chandrashekhar Azad information in Marathi)

Chandrashekhar Azad information in Marathi : चंद्रशेखर आझाद, हे नाव ऐकताच भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याच्या इतिहासातील एक ज्वलंत आणि पराक्रमी व्यक्तिमत्व डोळ्यासमोर उभे राहते. आपल्या अतुलनीय शौर्याने, दृढनिश्चयाने आणि स्वातंत्र्यासाठी केलेल्या सर्वोच्च त्यागाने ते अजरामर झाले. ‘आझाद’ या नावाला जागत त्यांनी अखेरच्या श्वासापर्यंत ब्रिटिश सत्तेपुढे मान झुकवली नाही आणि देशासाठी हसत हसत प्राणांची आहुती दिली.चंद्रशेखर आझाद माहिती मराठी पाहुयात

प्रारंभिक जीवन आणि ‘आझाद’ नावाचा स्वीकार

चंद्रशेखर तिवारी यांचा जन्म २३ जुलै १९०६ रोजी मध्य प्रदेशातील भाबरा या गावात (सध्याचे अलिराजपूर जिल्हा) एका सामान्य ब्राह्मण कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील पंडित सीताराम तिवारी आणि आई जगरानी देवी होत्या. लहानपणापासूनच चंद्रशेखर यांच्यात अन्यायाविरुद्ध लढण्याची वृत्ती होती. शिक्षणासाठी ते वाराणसीला गेले आणि तेथेच त्यांच्या जीवनाला एक नवी दिशा मिळाली.चंद्रशेखर आझाद माहिती मराठी (Chandrashekhar Azad information in Marathi)

१९२१ साली महात्मा गांधींनी सुरू केलेल्या असहकार आंदोलनात अवघ्या १५ वर्षांच्या चंद्रशेखर यांनी भाग घेतला. यावेळी त्यांना अटक झाली. न्यायाधीशांनी त्यांचे नाव, वडिलांचे नाव आणि पत्ता विचारला असता, त्यांनी निर्भीडपणे उत्तर दिले, “माझे नाव ‘आझाद’, माझ्या वडिलांचे नाव ‘स्वतंत्र’ आणि माझे घर ‘तुरुंग’ आहे.” या घटनेनंतरच ते ‘चंद्रशेखर आझाद’ या नावाने ओळखले जाऊ लागलेचंद्रशेखर आझाद माहिती मराठी (Chandrashekhar Azad information in Marathi)

क्रांतिकारक जीवनाचा आरंभ

१९२२ मध्ये गांधीजींनी असहकार आंदोलन मागे घेतल्याने अनेक तरुणांप्रमाणे आझाद यांचाही भ्रमनिरास झाला. त्यांना कळून चुकले की केवळ शांततेच्या मार्गाने देशाला स्वातंत्र्य मिळणार नाही. यानंतर ते क्रांतिकारक मार्गाकडे वळले आणि ‘हिंदुस्तान रिपब्लिकन असोसिएशन’ या रामप्रसाद बिस्मिल यांनी स्थापन केलेल्या संघटनेचे सदस्य बनले.चंद्रशेखर आझाद माहिती मराठी (Chandrashekhar Azad information in Marathi)

काकोरी कट आणि हिंदुस्तान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन

आझाद यांनी आपल्या क्रांतिकारी साथीदारांच्या मदतीने अनेक धाडसी कारवाया केल्या. यापैकी सर्वात महत्त्वाची घटना म्हणजे ‘काकोरी कट’. ९ ऑगस्ट १९२५ रोजी रामप्रसाद बिस्मिल यांच्या नेतृत्वाखाली क्रांतिकारकांनी सरकारी खजिना घेऊन जाणारी रेल्वे लुटली. या घटनेने संपूर्ण ब्रिटिश साम्राज्याला हादरा बसला. या प्रकरणात रामप्रसाद बिस्मिल, अशफाकउल्ला खान, रोशन सिंग आणि राजेंद्र اللاهيري यांना फाशी झाली, परंतु आझाद पोलिसांच्या हाती लागले नाहीत.चंद्रशेखर आझाद माहिती मराठी (Chandrashekhar Azad information in Marathi)

यानंतर त्यांनी संघटनेची पुनर्बांधणी केली आणि भगत सिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांच्या सहकार्याने ‘हिंदुस्तान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन’ (HSRA) ची स्थापना केली. या संघटनेचा उद्देश केवळ राजकीय स्वातंत्र्य मिळवणे हा नव्हता, तर समाजवादी समाजरचना स्थापित करणे हा होता.

अखेरचा संघर्ष आणि वीरमरण

लाला लजपत राय यांच्या मृत्यूचा बदला घेण्यासाठी साँडर्सच्या हत्येमध्ये आणि दिल्लीच्या असेंब्लीमध्ये बॉम्ब टाकण्याच्या योजनेत आझाद यांचा महत्त्वाचा सहभाग होता. अनेक क्रांतिकारी पकडले जात असताना आझाद मात्र भूमिगत राहून आपले कार्य चालू ठेवत होते.

२७ फेब्रुवारी १९३१ रोजी अलाहाबादच्या (आताचे प्रयागराज) अल्फ्रेड पार्कमध्ये ते आपल्या एका सहकाऱ्याची वाट पाहत होते. त्यावेळी एका फितुराने पोलिसांना त्यांची माहिती दिली. पोलिसांनी संपूर्ण पार्कला वेढा घातला. आझाद यांनी अत्यंत शौर्याने पोलिसांचा सामना केला. दोन्ही बाजूंनी जोरदार गोळीबार झाला. बराच वेळ एकटे झुंज दिल्यानंतर, जेव्हा त्यांच्या पिस्तुलात शेवटची गोळी उरली, तेव्हा ‘मी आझाद आहे आणि आझादच राहणार’ या आपल्या प्रतिज्ञेनुसार, ब्रिटिश पोलिसांच्या हाती जिवंत न लागण्याचा निश्चय करून त्यांनी ती शेवटची गोळी स्वतःवर झाडून घेतली आणि मातृभूमीसाठी आपल्या प्राणांचे बलिदान दिले.चंद्रशेखर आझाद माहिती मराठी (Chandrashekhar Azad information in Marathi)

चंद्रशेखर आझाद यांचे आयुष्य हे धगधगत्या देशभक्तीचे आणि असीम त्यागाचे प्रतीक आहे. त्यांचे शौर्य आणि स्वातंत्र्यावरील अविचल निष्ठा आजही करोडो भारतीयांसाठी प्रेरणास्थान आहे.चंद्रशेखर आझाद माहिती मराठी (Chandrashekhar Azad information in Marathi)