Mario Molina in marathi: मारियो मोलिना हे मेक्सिकन रसायनशास्त्रज्ञ (Mexican chemist)होते ज्यांनी ओझोन थर आणि पर्यावरणावरील मानवी क्रियाकलापांचे हानिकारक प्रभाव समजून घेण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. हवामान बदल आणि ओझोन कमी होण्याबाबत जागतिक धोरण तयार करण्यात त्यांचे संशोधन महत्त्वपूर्ण ठरले.
1943 मध्ये मेक्सिको सिटीमध्ये जन्मलेल्या मोलिनाला लहानपणापासूनच विज्ञानाची आवड होती. कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, बर्कले येथे भौतिक रसायनशास्त्रात पीएचडी पूर्ण करण्यापूर्वी त्यांनी मेक्सिकोच्या राष्ट्रीय स्वायत्त विद्यापीठात रासायनिक अभियांत्रिकीचा अभ्यास केला. आपला अभ्यास पूर्ण केल्यानंतर, मोलिनाने कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, इर्विन येथे संशोधक म्हणून काम केले, जिथे त्यांनी वातावरणातील रासायनिक संयुगांच्या वर्तनावर महत्त्वपूर्ण संशोधन केले.
1974 मध्ये, मोलिना आणि त्यांचे सहकारी, शेरवुड रोलँड यांनी नेचर या जर्नलमध्ये एक पेपर प्रकाशित केला जो पर्यावरण धोरणाचा मार्ग बदलेल. क्लोरोफ्लुरोकार्बन्स (CFCs) – सामान्यतः रेफ्रिजरेशन आणि एरोसोल स्प्रेमध्ये वापरल्या जाणार्‍या रसायनांमुळे ओझोन थराला नुकसान होत असल्याचा शोध या पेपरमध्ये तपशीलवार दिला आहे. ओझोन थर हा पृथ्वीच्या स्ट्रॅटोस्फियरमधील वायूचा पातळ थर आहे जो सूर्यापासून हानिकारक अतिनील किरणे शोषून घेतो, सजीवांचे त्याच्या हानिकारक प्रभावांपासून संरक्षण करतो. मोलिना आणि रौलँड यांच्या शोधामुळे CFCs चा वापर बंद करण्याचा जागतिक प्रयत्न सुरू झाला, 1987 मध्ये मॉन्ट्रियल प्रोटोकॉलवर स्वाक्षरी झाली, ज्याने त्यांच्या वापरावर बंदी घातली.
मोलिनाच्या ओझोन थरावरील कामामुळे त्यांना 1995 मध्ये रसायनशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक मिळाले, ज्यामुळे तो हा सन्मान मिळवणारा पहिला मेक्सिकन नागरिक बनला. त्यांच्या स्वीकृती भाषणात, त्यांनी सार्वजनिक धोरणाची माहिती देण्यासाठी वैज्ञानिक संशोधनाच्या महत्त्वावर भर दिला आणि जागतिक नेत्यांना हवामान बदलावर कारवाई करण्याचे आवाहन केले.
सूर्यकुमार यादव यांची माहिती । Suryakumar Yadav wikipedia in marathi
श्री महाकालेश्वर ज्योतिर्लिंग उज्जैन
आपल्या संपूर्ण कारकिर्दीत, मोलिना विज्ञान शिक्षण आणि प्रसारासाठी, विशेषत: त्याच्या मूळ देश मेक्सिकोमध्ये वकील होती. त्यांनी 2004 मध्ये मारियो मोलिना सेंटर फॉर एनर्जी अँड एन्व्हायर्नमेंटची स्थापना केली, ज्याचा उद्देश शाश्वत विकासाला चालना देणे आणि लोकांना पर्यावरणाबद्दल शिक्षित करणे आहे. विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या मुद्द्यांवर त्यांनी मेक्सिकन सरकारचे सल्लागार म्हणूनही काम केले.
मारियो मोलिना यांचे 2020 मध्ये वयाच्या 77 व्या वर्षी निधन झाले, त्यांनी वैज्ञानिक संशोधन आणि पर्यावरणाच्या समर्थनाचा वारसा मागे टाकला. ओझोन थरावरील त्यांचे कार्य जागतिक धोरणाला आकार देण्यास मदत करते आणि आज आपल्या जगासमोरील महत्त्वाच्या समस्यांना तोंड देण्यासाठी वैज्ञानिक संशोधनाच्या महत्त्वाची आठवण करून देणारे आहे.