नवरात्र उत्सव मराठी माहिती (navratri festival information in marathi)

नवरात्र हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचा सण आहे. हा सण आश्विन महिन्यात शुक्ल पक्षात साजरा केला जातो. नवरात्र म्हणजे नऊ रात्री. या नऊ रात्री देवी दुर्गेच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. नवरात्र हा सण विजयाचा सण म्हणूनही ओळखला जातो.

नवरात्र उत्सवाचे महत्त्व

नवरात्र उत्सवाचे अनेक महत्त्व आहे. हा सण देवी दुर्गेची उपासना करण्याचा आणि तिची कृपा प्राप्त करण्याचा एक महत्त्वाचा काळ आहे. नवरात्र उत्सवात देवी दुर्गेच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. या नऊ रूपांमध्ये शैलपुत्री, ब्रह्मचारिणी, चंद्रघंटा, कुष्मांडा, स्कंदमाता, कात्यायनी, कालरात्रि, महागौरी आणि सिद्धिदात्री यांचा समावेश आहे.

नवरात्र उत्सवात देवी दुर्गेची पूजा केल्याने जीवनातील सर्व प्रकारच्या संकटांपासून मुक्ती मिळते अशी समजूत आहे. तसेच, नवरात्र उत्सव हा शुभ कार्यांचा काळ मानला जातो. या काळात नवीन व्यवसाय सुरू करणे, नवीन घर खरेदी करणे, लग्न करणे इत्यादी शुभ कार्ये केली जातात.

नवरात्र उत्सवाची परंपरा

नवरात्र उत्सवाची परंपरा प्राचीन काळापासून चालत आली आहे. या परंपरेनुसार, नवरात्र उत्सवात देवी दुर्गेच्या मूर्तीची स्थापना करून तिची पूजा केली जाते. देवी दुर्गेच्या मूर्तीची स्थापना करताना तिच्यासाठी सोळा हातांचा मंडप उभारला जातो. या मंडपात देवी दुर्गेची मूर्ती ठेवली जाते. देवी दुर्गेची पूजा करताना भक्त गणेशाची पूजा, हवन, आरती इत्यादी विधी करतात.

नवरात्र उत्सवात देवी दुर्गेची पूजा केल्याबद्दल भक्तांना उपवास ठेवण्याची प्रथा आहे. काही भक्त नऊ दिवस उपवास ठेवतात, तर काही भक्त तीन दिवस उपवास ठेवतात. उपवासात फळे, पाणी आणि दूध इत्यादी पदार्थांचे सेवन केले जाते.

नवरात्र उत्सवात गरबा, डांडिया, कथक इत्यादी नृत्यकलांचे आयोजन केले जाते. या नृत्यकलांमुळे सणाची आनंददायी वातावरण निर्माण होते.

नवरात्र उत्सवाचा शेवटचा दिवस विजयादशमी म्हणून साजरा केला जातो. विजयादशमीच्या दिवशी देवी दुर्गेने महिषासुराचा वध केला होता. या घटनेचे स्मरण करून विजयादशमीचा सण साजरा केला जातो. विजयादशमीच्या दिवशी रावण, कुंभकर्ण आणि मेघनाद या राक्षसांचा पुतळा दहन केला जातो.

नवरात्र उत्सव हा भारतातील एक महत्त्वाचा सण आहे. हा सण धार्मिक, सांस्कृतिक आणि सामाजिकदृष्ट्या महत्त्वाचा आहे.