योगिनी एकादशी (Yogini Ekadashi ): उपवास आणि भक्तीचा महिमा
Yogini Ekadashi : योगिनी एकादशी हिंदू धर्मातील एक महत्त्वपूर्ण एकादशी आहे, जी विशेषतः उपवास आणि भक्तीसाठी ओळखली जाते. आषाढ महिन्याच्या कृष्ण पक्षात येणारी ही एकादशी भक्तांसाठी अत्यंत पुण्यप्रद मानली जाते. पौराणिक कथांनुसार, या दिवशी उपवास केल्याने सर्व पापांचे नाश होतो आणि मोक्षाची प्राप्ती होते.
योगिनी एकादशीचे महत्त्व
योगिनी एकादशीचा उपवास भगवान विष्णूला समर्पित असतो. या दिवशी भक्त भगवान विष्णूची पूजा करतात आणि त्यांच्या कृपेसाठी प्रार्थना करतात. उपवास केल्याने मन, शरीर आणि आत्मा शुद्ध होतात आणि भक्तांच्या जीवनातील संकटे दूर होतात.
पौराणिक कथा
पुराणांनुसार, हे व्रत भगवान शिवाच्या कृपेने कुवर नावाच्या एका साधूने केले होते. कुवरने केलेल्या या व्रतामुळे त्याच्या सर्व पापांचा नाश झाला आणि त्याला मोक्षाची प्राप्ती झाली. म्हणूनच, या एकादशीला पवित्र मानले जाते.
उपवासाचे नियम
योगिनी एकादशीच्या उपवासासाठी काही विशेष नियम पाळले जातात:
- उपवासाच्या आदल्या दिवशी संध्याकाळी सात्त्विक भोजन करणे.
- उपवासाच्या दिवशी सूर्योदयापूर्वी उठून स्नान करणे आणि भगवान विष्णूची पूजा करणे.
- दिवसभर फळाहार, दूध, आणि पाणी घेतले जाते.
- संध्याकाळी विष्णूसहस्रनाम पठण आणि दीपप्रज्वलन करणे.
- उपवासाच्या दुसऱ्या दिवशी पारणा करून उपवास समाप्त करणे.
योगिनी एकादशीच्या दिवशी काय करावे:
- भगवान विष्णूची पूजा: विष्णूच्या मूर्तीसमोर दीप लावून, फुले, तुळस आणि प्रसाद अर्पण करणे.
- विष्णू सहस्रनाम पठण: विष्णू सहस्रनामाचा पाठ करणे.
- दानधर्म: गरीब आणि गरजू व्यक्तींना अन्न, वस्त्र आणि दान करणे.
योगिनी एकादशीचा उपवास आणि पूजा केल्याने भक्तांच्या जीवनात सकारात्मक ऊर्जा येते आणि त्यांच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतात. या पवित्र दिवशी केलेला उपवास भगवान विष्णूच्या कृपेने भक्तांच्या सर्व पापांचा नाश करून त्यांना मोक्षाच्या मार्गावर नेतो.
