1 hour hotel rooms : पुण्यातील ‘तासाभराची रूम’ संस्कृती: सोय की मुलांच्या भविष्यासाठी धोक्याची घंटा ?
1 hour hotel rooms pune : पुण्यासारख्या मोठ्या शहरांमध्ये आजकाल ‘तासाभरासाठी रूम’ देणाऱ्या हॉटेल्सची (Hourly Hotels) संख्या खूप वाढली आहे. विविध ॲप्सच्या माध्यमातून कॉलेजच्या मुला-मुलींना किंवा कोणालाही अगदी एक-दोन तासांसाठी खाजगी रूम सहज उपलब्ध होते. नुकतेच राज्याचे मंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांनी विधानसभेत यावर प्रश्न उपस्थित केल्याने या विषयावर मोठी चर्चा सुरू झाली आहे. पण हा विषय फक्त राजकारणाचा किंवा कायद्याचा नाही, तो थेट आपल्या घरांशी, मुला-मुलींच्या भविष्याशी आणि त्यांच्या सुरक्षेशी जोडलेला आहे. पुण्यातील (Pune) ही वाढती ‘युथ कल्चर’ (Youth Culture) आणि त्याबद्दल एका पालकाला वाटणारी काळजी (Parent’s Concern) यावर एक प्रामाणिक विचार मांडण्याचा हा प्रयत्न.1 hour hotel rooms
नाण्याची एक बाजू: पालक म्हणून वाटणारी चिंता
एक आई-वडील किंवा मोठा भाऊ-बहीण म्हणून जेव्हा आपण या ‘तासाभराच्या रूम’बद्दल ऐकतो, तेव्हा साहजिकच पोटात गोळा येतो. मनात पहिला प्रश्न येतो, “आपली मुलं कुठे जातात, काय करतात, ते सुरक्षित आहेत का?” ही चिंता का वाटते, याची काही कारणे आहेत:
- सुरक्षेचा प्रश्न: या हॉटेल्समध्ये खरंच ओळखपत्र (ID) व्यवस्थित तपासले जाते का? तिथे येणारे-जाणारे लोक कोण आहेत? आपली मुलगी किंवा मुलगा तिथे सुरक्षित असेल का? एखाद्याने फसवून, धमकावून काही गैरप्रकार केला तर काय? असे अनेक प्रश्न मनाला अस्वस्थ करतात.
- संस्कृती आणि संस्कार: आपल्या समाजात आजही अनेक गोष्टींबद्दल एक विशिष्ट धारणा आहे. लग्नाआधी शारीरिक संबंध किंवा अशाप्रकारे एकांतात भेटणे, हे अनेक पालकांना चुकीचे आणि आपल्या संस्कृतीच्या विरोधात वाटते. या सोयीमुळे मुलं चुकीच्या मार्गाला लागतील, भरकटतील, अशी भीती वाटते.
- जबाबदारीची जाणीव: कॉलेजमध्ये शिकणारी मुलं-मुली वयाने मोठी झाली असली तरी, त्यांच्यात परिपक्वता आलेली असतेच असे नाही. अशा खाजगी जागांवर घेतलेले काही चुकीचे निर्णय त्यांच्या संपूर्ण भविष्यावर परिणाम करू शकतात.
थोडक्यात सांगायचे तर, ही सुविधा म्हणजे मुलांच्या हातात दिलेली एक अशी गोष्ट आहे, जिचा गैरवापर होण्याची शक्यता जास्त वाटते आणि त्यामुळे होणाऱ्या परिणामांची चिंता पालकांना लागून राहते.1 hour hotel rooms
नाण्याची दुसरी बाजू: एक वेगळा दृष्टिकोन
आता हाच विषय दुसऱ्या बाजूने पाहूया. जर दोन तरुण-तरुणी (जे सज्ञान आहेत, म्हणजेच १८ वर्षांवरील आहेत) स्वतःच्या इच्छेने एकमेकांना भेटू इच्छित असतील, तर त्यांना समाजाच्या भीतीने किंवा जागेअभावी लपून-छपून असुरक्षित ठिकाणी (उदा. पार्क, गाडी किंवा इतर धोकादायक जागा) भेटायला भाग पाडणे योग्य आहे का?
याउलट, एका नोंदणीकृत हॉटेलमध्ये ओळखपत्र देऊन, सीसीटीव्हीच्या निगराणीखाली भेटणे हे जास्त सुरक्षित नाही का? कमीत कमी तिथे काही अघटित घडल्यास पोलिसांना तपास करण्यासाठी काहीतरी पुरावा असतो.
तसेच, या सुविधेचा वापर केवळ कॉलेजची मुलं-मुलीच करतात असे नाही. शहरात कामानिमित्त आलेले प्रवासी, दोन शहरांदरम्यान प्रवास करणारे लोक ज्यांना काही तास आराम करायचा आहे, किंवा अगदी स्थानिक जोडपी ज्यांना घरात खाजगी जागा (privacy) मिळत नाही, तेही या सुविधेचा वापर करतात.1 hour hotel rooms
खरी समस्या आणि उपाय काय?
माझ्या मते, खरी समस्या ‘तासाभरासाठी मिळणारी रूम’ ही नाही, तर ‘पालक आणि मुलं यांच्यातील संवादाचा अभाव’ ही आहे. आपण मुलांवर बंधनं घालू शकतो, पण त्यांच्या मनावर किंवा विचारांवर नाही.
- बंदी घालणे हा उपाय नाही: या हॉटेल्सवर बंदी घातल्यास, हीच मुलं-मुली अजून धोकादायक पर्याय निवडतील, ज्यामुळे गुन्हेगारी वाढू शकते.
- संवाद हाच पूल आहे: मुलांना योग्य-अयोग्य काय, सुरक्षितता कशी बाळगावी, नात्यांमधील जबाबदारी काय असते, आणि कोणत्याही दबावाला बळी न पडता ‘नाही’ कसे म्हणावे, हे शिकवणे जास्त महत्त्वाचे आहे. यासाठी घरात मोकळेपणाने बोलण्याचे वातावरण असणे गरजेचे आहे.
- सरकारची जबाबदारी: सरकारने अशा हॉटेल्ससाठी कडक नियमावली बनवली पाहिजे. ओळखपत्रांची सक्ती, सीसीटीव्ही कॅमेरे, सुरक्षेची योग्य व्यवस्था आहे की नाही, याची नियमित तपासणी झाली पाहिजे.
निष्कर्ष
एक पालक म्हणून चिंता वाटणे स्वाभाविक आहे, पण केवळ चिंता करून किंवा मुलांना दोष देऊन प्रश्न सुटणार नाही. मुलांवर ‘बंदी’ घालण्यापेक्षा, त्यांना ‘चांगले-वाईट’ समजण्याइतके ‘सक्षम’ बनवणे आणि त्यांच्याशी मित्रत्वाच्या नात्याने संवाद साधणे, हाच कदाचित यावरचा योग्य उपाय आहे.1 hour hotel rooms